Đầu thềm hoa nắng reo...

"Tàn đêm, có đom đóm bay ở mé đồng xa..."



.....

Ngày tớ mới biết nói, chừng đâu 3 tuổi, buổi chiều ngồi đầu hè khu tập thể nhìn ra cánh đồng thấy có đàn trâu đi ngang qua ở phía xa xa, hình như đã gọi to lên rằng "Anh chăn trâu ơi, đừng ngồi lên lưng trâu như thế, bẹp bụng trâu mất...". Mọi người cười lăn cười bò còn tớ thì đương nhiên là không hiểu gì rồi. Bây giờ lớn, biết nói cũng khá lâu nhưng nhiều lúc vẫn ngập ngừng, không biết mình có hiểu đúng không...
.....




Lần đầu gặp cậu bạn sau này khá thân thiết, tớ đột nhiên bảo "Thấy tính anh hay, muốn rủ đi uống rượu". Lần đầu gặp em, tớ cũng đơn giản chìa tay ra "Tớ là T, chào bạn". Có lần đi nhậu với bạn ở Hồng Hạc Quán, say tuý luý nhìn sang bàn bên cạnh thấy vui bèn mò sang "Thấy các anh khoái hoạt quá, xin mời một chén cho vui...". Vỗ bàn vỗ ghế hát hò, loạng quạng ra về, giờ ký ức chỉ còn thoảng qua mơ hồ như vệt khói loang...




Có lần tớ lẩm nhẩm tính xem trong cuộc đời mỗi người bình thường sẽ "biết" được bao nhiêu người. Tính đủ các kiểu rồi thì con người quảng giao và dễ kết bạn như tớ cũng chỉ tối đa "biết" được vài chục nghìn người (ăn gian rất nhiều rồi). Đừng nói thế giới hơn 6 tỷ người, chỉ nói nước Việt Nam hơn 80 triệu cũng đã mênh mông ngợp mắt rồi! Nói gì người đời trước, nói gì người đời sau. Tớ lại nhớ cái cảm giác năm 11 tuổi đọc cuốn "Thiên văn học giải trí" của Nga có cái hình minh hoạ khái niệm vũ trụ vô biên của người Hy Lạp cổ đại. Nếu có một cái biên, nếu cứ cho là anh đi được đến cái biên đó, với thêm một tầm tay, vũ trụ lại rộng thêm một tầm với...Rất ấm ức và khó chịu vì mình thì hữu hạn mà trời đất lại vô biên. Rất khó chịu.
.....



Trước có lần tính vui với bạn rằng mình bây giờ có khoảng 1000 cuốn sách. Nếu mỗi ngày đọc 1 cuốn cũng phải mất 3 năm. Nếu mỗi tuần 1 cuốn thì mất 20 năm. Trong khi sách của mình thì phần nhiều đọc 1 cuốn cả đời không chắc đã hiểu. Bạn mới chia sẻ rằng "Đọc sách tuỳ theo nhân cảnh, hứng thú cũng có cái hay. Đôi khi buồn buồn, có tâm sự thì tìm đến thơ. Hay gặp đêm trăng sáng, gió hiu hiu...pha ấm chè, châm điếu thuốc rồi cầm quyển thơ cũng thú.



Đời sống thường ngày thi thoảng gặp truyện không vui, cũng nhiều khi cư xử hay hành động không biết có hợp nhân tình không? lại cầm quyển sách loại học làm người để vững tâm, làm chỗ nương tựa tinh thần. Vì đến độ tuổi này ta chỉ có hai người thầy: sách và bạn.



Đôi khi cảm thấy áp lực cuộc sống hiện đại làm ta mất cân bằng, cần có những trang sách viết về cuộc sống, để thấy cuộc sống của tiền nhân như thế nào. Thú hưởng nhàn của tiền nhân như thế nào...


Cần tra cứu những tài liệu gì thì có những loại sách chuyên môn. Như vậy quan trọng nhất là phân loại sách và cấp độ".



Ý của bạn rất hay nhưng tớ còn có điều vi tế chưa nói rõ được lúc đấy. Bởi vì, chuyện có thể dài mãi mãi...Chuyện kể rằng một ngày kia tớ nhận thấy, biết được sống là như con chó đứng trước vạc dầu sôi, bỏ đi không đành, liếm vào bỏng lưỡi. Biết là hiểu là một chuyện, biết là một chuyện khác. Từ đó tớ hoang mang cực độ. Không biết bấu víu vào đâu cả. Trong lúc đó bỗng gặp một giấc mơ kỳ lạ. Những suy nghĩ thật vô ngã và thẳng thắn. Từ đó tớ biết rằng hiểu bản thân cũng rất khó khăn và vô tận. Tớ bắt đầu tìm hiểu về Phân tâm học để hiểu chính mình. Việc nọ xọ việc kia, tớ lan man đi tìm bất cứ thứ gì khả dĩ nói cho tớ rõ về con người. Vượt qua và coi thường bất cứ thứ văn chương nào. Chỉ chọn đọc "sách của người đạt đạo" - cho nó lành. Việc đọc trở thành một điều gì đó thiết thân và thúc bách chứ không phải để giải trí - trí có làm gì mấy đâu mà giải. Lang thang mãi và kiệt quệ dần trong mê lộ. Chỉ biết 1 điều: Đời có thể vô nghĩa, nhưng vẫn có thể có 1 MỤC ĐÍCH. Tớ cũng đã đọc và biết về những tâm cảnh mê lầm khác nhau của con người. Cũng đủ thấm thía câu "Đạo cao một thước ma cao một trượng" là như thế nào. Giữa lúc đó tớ tình cờ đọc nhiều sách của cụ Nguyễn Hiến Lê. Tớ cảm động trước sự thẳng thắn và giản dị ở cụ. Thấy rõ mình đã thiếu những cẩn trọng từ_đầu như thế nào của kinh_nghiệm. Và tớ lặng lẽ trở lại từ những điều giản đơn nhất. Gạt bỏ tâm lăng xăng biện bác nông sâu. Cũng hơn lúc nào hết biết ơn cụ Nguyễn Duy Cần khi đọc được cuốn "Cái Dũng của Thánh nhân" sau bao lâu phóng túng bởi cái niệm "tướng do tâm sinh, tướng tuỳ tâm diệt". Đó cũng là duyên do vì đâu tớ chọn nick là HẠO NHIÊN. Nguyên lai tớ bị ám ảnh cái tinh thần lẫm lẫm của Mạnh Tử từ chữ ấy. Tớ vốn trước sau vẫn không thích Mạnh Tử như Thầy Khổng nhưng lúc đấy tớ biết tớ cần nương vào cái "bất động tâm" của Mạnh Tử mà ngồi dậy. Nhưng hồi đó khi đọc NHL tớ cũng đã ghi vào sổ tay điều này:

"Những người thành công đều biết cách chia thời gian của mình thành những kế hoạch cho những hành động cụ thể. Nhưng người ta chỉ có thể chia được những cái hữu hạn, những cái cụ thể. Khi người ta nhìn cuộc đời là cái vô thường bất hoặc thì chia làm sao đây?


Người ta cứ mải đi tìm "ý nghĩa" của cuộc đời, đến nỗi nếu bị sự "vô nghĩa" ám ảnh thì đó là địa ngục. Tạm bỏ qua việc có hay không cái ý nghĩa ấy; chỉ xét riêng vấn đề là "từ đâu, khi nào, con người lại nảy sinh nhu cầu tra xét vấn đề này? Hậu cảnh nào cho nó?


Không hẳn là cảm nghiệm mơ hồ về sự đau đớn dằn vặt do ly cách nữa, mà là con người bình thường phải_có 1 sự ly cách, 1 sự giãn ra xa để mà - 1 cách ảo tưởng - xoa dịu cảm nghiệm cô độc. Họ phải có 1 phần khác, thuộc về họ, mà không trong tầm tay họ để mà tin rằng họ "có mối liên hệ" với ngoại giới.


Người tự học có một vấn nạn là luôn luôn không biết bao nhiêu là đủ, để mà có thể phân phó thành kế hoạch; thành ra luôn luôn nghèo đói bên cạnh một gia tài!"




Năm trước nói chuyện với thằng em trai, nó cũng bảo "em thấy anh rất hiểu biết nhiều điều nhưng tại sao em luôn có cảm giác anh cứ chung chung không thể cụ thể được. Em là dân kỹ thuật, với em mọi cái phải là những projet cụ thể và em luôn biết là có thể đạt đến được...". Hờ hờ, chả biết nói sao nữa.
...

Tớ xem lại ngày thành công dân mạng "29 Oct 2005" vậy là được khoảng 1 năm rưỡi. Đủ để biết thêm nhiều điều và có thêm đôi ba người bạn. Nhưng net dễ làm người ta nghiện ngập, sa vào những thứ ăn xổi, vội vàng. Chỉ nội triệu chứng này là cũng đáng phải cai rồi: ngày nào cũng muốn xem xem "có gì mới không"! Chỉ vậy thôi, lăng xăng thật. Điều gì tớ cũng thử qua rồi, chỉ còn ngồi xuống và yên lặng nhìn bản tâm mình là chưa làm đến nơi đến chốn thôi. Nên hôm nay quyết định sẽ cai net. Thỉnh thoảng vào thăm bạn bè để tiện liên lạc. Hết.
...



"Bạn cấp 2" - tin là nói ra mấy từ này nhiều bạn đồng cảm. Bạn cấp 2 là bạn không cần hiểu nhau mấy nhưng rất tin tưởng nhau, thứ tin tưởng tuyệt đối chỉ có trong tuổi thiếu nhi của mỗi người. Tớ cũng có 1 nhóm bạn như vậy. Chỉ để độ mỗi tháng 1 lần, rủ nhau đi nhậu, xong rồi vào phòng karaoke tranh giành mic hát như rồ dại. Tớ cũng biết đấy là chứng "khổ dâm tinh thần" của người hiện đại nhưng tớ kệ. Khi tớ kệ được nhiều khi tớ hát cũng hay...phết. Kinh nghiệm là: hãy cố giành lấy mic để đỡ phải nghe đứa khác nó tra tấn mình. Phần cuối của đêm bao giờ cũng là một trận sát phạt đỏ đen đến sáng...để chia tiền. Mỗi sớm mai đến như vậy, tớ lại lo rằng bạn tớ có đọc được "Cái Dũng của Thánh nhân" của cụ Nguyễn Duy Cần chưa để biết rằng đừng nên như thế?





"Muốn lên chỗ cao, phải khởi từ chỗ thấp. Muốn được một tinh thần bất uý, điềm đạm như các bực Thánh nhân, trước hết phải biết những nguyên nhân khiến lòng ta hay chao động, sợ sệt... Sợ, không phải là một chứng bịnh nan y. Phải có chí, và kiên tâm thì làm gì không đạt được ý nguyện."







Con mắt thứ 3 của tớ thấy rằng lũ chúng tớ những lúc ấy hệt như 1 đám đom đóm bay lập loè ở mé đồng xa lúc tàn đêm...Lập loè.
....







Ai hát ngoài song đó
Đầu thềm hoa nắng reo...